سازمان اطلاعات و امنیت کشور (ساواک) در دوره سلطنت محمد رضا پهلوی، مولود فضای سیاسی – اجتماعی سالهای پس از کودتای انگلیسی – امریکایی 28 مرداد 1332 بود.
ساواک به سرعت به سازمانی مخوف و غیر انسانی اشتهار یافت و حیطه نفوذ و حضور آن در نقاط مختلف کشور گسترش یافت؛ همچنین در بخش هایی از جهان نیز فعالیت این سازمان بیشتر شد. ساواک برای دفاع از منافع ملی کشور و حمایت از حقوق اساسی مردم ایران، پای به عرصه وجود ننهاد. به نظر می رسد اگر کودتای 28 مرداد، رخدادهای پس از آن، جنگ سرد بین دو بلوک شرق و غرب، گرایش شاه به استبداد و پذیرش رابطه سلطه پذیرانه با جهان غرب و به ویژه امریکا نبود، هیچگاه سازمانی مانند ساواک تشکیل نمی شد. مجموعه عملکرد 22 ساله ساواک، نشان می دهد که این سازمان جز در راستای استبداد حکومتی قدم بر نداشت و حقوق اساسی مردم ایران را به کلی نادیده گرفته و سرنوشت خود را به خواست و سیاست جهانی و منطقه ای ایالات متحده امریکا و غرب پیوند زد. همچنان که حکومت پهلوی اهداف و مصالح عالی و ملی کشور را فدای خودخواهی ها و وابستگی هایش ساخت، ساواک نیز به عنوان مهمترین ابزار اجرای خواست حکومت، جز برآورده ساختن این مقاصد تأسف بار و بدفرجام، هدف دیگری نمی شناخت.
اثر حاضر بر آن است تا به این پرسش پاسخ دهد که: ساواک در کدام فضای سیاسی – اجتماعی و در راستای چه مقصودی تأسیس شد و در 22 سال فعالیت خود چه اهدافی را دنبال کرد و چه کارنامه ای از خود بر جای نهاد؟
در پاسخ به این پرسش ها، نویسنده کتاب موارد زیر را در نظر گرفته است:
1- ساواک مولود خشونت بود؛ و فضای سیاسی – اجتماعی رعب انگیز سالهای پس از کودتای 28 مرداد 1332 که با سلطه فزاینده خارجی همراه بود، مقدمه تأسیس این سازمان شد.
2- آغاز جنگ سرد بین بلوک شرق و اردوگاه غرب، همچنین موقعیت ژئوپولتیکی ایران در خاورمیانه و نیاز مبرم ایالات متحده امریکا به حفظ، گسترش و تحکیم موقعیت خود در ایران، در ردیف مهمترین دلایل تأسیس ساواک برشمرده می شود.
3- برای عملی شدن دو هدف بالا، ساواک هر آنچه در توان داشت برای نقض حقوق فردی، اجتماعی و سیاسی مردم ایران به کار بست.
4- با آغاز حرکتهای مردمی در سالهای میانی دهه 1350ش.، حکومت پهلوی و حامیان خارجی آن، امیدوار بودند ساواک در کنترل اوضاع و نجات رژیم از سقوط نهایی گامی جدی بردارد، اما این سازمان که عملکرد سوءش در سالهای گذشته، خود از مهمترین علل آغاز حرکت های مردمی بود، ناتوان تر از قبل می نمود و به سان مجموعه حاکمیت، ناگزیر در برابر انقلاب اسلامی مردم ایران سرتسلیم فرود آورد و با بدنامی تمام و درصدر ناقضان حقوق بشر در جهان، به حافظه تاریخ سپرده شد.
برای دانلود و مطالعه کتاب اینجا کلیک کنید.
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.